Ekranların gölgesinde büyüyen bir nesil
“Canım sıkıldı.”
“Ne yapacağımı bilmiyorum.”
“Tableti açabilir miyim?”
Bu cümleleri duymak, birçok ebeveyn için sıradanlaştı. Ama aslında bu sözler, çok daha derin bir sorunun yansıması olabilir:
Çocuklar artık hayal kuramıyor.
Hayal Kurmak, Çocukluğun Kalbidir
Bir zamanlar çocuklar yerdeki taşlardan evler yapar, gökyüzündeki bulutları şekillere benzetirdi. Çıplak ayakla koşar, sopadan at yapar, battaniyeleri kaleye çevirirdi.
Hayal kurmak için yalnızca biraz boş zaman ve biraz da sıkılmak yeterliydi.
Ama şimdi çocuklar, hayal kurma ihtiyacı hissetmeden eğlenceye doyuyor.
Çünkü her sıkıldıklarında ekranlar ellerinin altında.
Ekranlar Hayal Etmeyi Değil, Tüketmeyi Öğretiyor
Tabletteki oyunlar, videolar, çizgi filmler... Hepsi renkli, hızlı ve dopamin yüklü.
Ama hepsinde ortak bir şey var: Pasiflik.
Çocuk sadece izler, kaydırır, tıklar.
Hayal kurmak ise aktiftir. Emek ister, sabır ister, zaman ister.
Ekran ise bu emeği gereksiz kılarak, çocukların zihinsel üretkenliğini yavaş yavaş söndürür.
Hayal Kuramayan Çocuk, Geleceği Nasıl Kuracak?
Yaratıcılık, sadece oyun kurmakla ilgili değildir.
O hayal gücü sayesinde çocuk bir gün:
-
Sorun çözer,
-
Yeni bir fikir geliştirir,
-
Kendini ifade eder,
-
Bir başkasının yerine kendini koyar.
Ama tüm çocukluk, hazır içeriklerle geçerse; ileride bu beceriler zayıf kalır.
Peki Ne Yapmalı?
❌ Yasaklarla değil, ✅ yönlendirmeyle başlamak gerek.
İşte birkaç öneri:
🎨 Hayal kutusu oluşturun: Kartonlar, boya kalemleri, ip, düğme, kumaş parçası… Ne varsa içine atın.
📚 Yarım kalan hikâyeler anlatın: “Bir gün Ali ormana gitti ve karşısına…” deyip çocuğun tamamlamasını isteyin.
⏳ Boş zaman tanıyın: Sıkılsın. Tablet vermeyin. O boşlukta ne yaratabileceğine siz bile şaşırabilirsiniz.
🧩 Ekranı birlikte değerlendirin: İzlediği içerik üzerine konuşun. “Bu karakter başka ne yapabilirdi?” gibi sorular sorun.